Emekli ve yaşlıların sorunları mecliste
HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, emekli ve yaşlıların yaşadıkları sorunları meclis gündemine taşıdı. HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, konuyla ilgili TBMM Başkanlığına bir araştırma önergesi verdi.
Dr. Rıdvan Turan, Türkiye’de yaşlı ve emeklilerin mevcut ekonomik koşullarını iyileştirmek için aylık ücret alanların ücretlerinin yükseltilmesi, aylık almayanlara, asgari yaşam düzeyine göre aylık ücret bağlanması sağlık, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarına göre yaşam koşullarını iyileştiren somut politikaların oluşturulması ve gerekli yasal düzenlemenin yapılması amacıyla bir Meclis araştırması açılmasını talep etti.
HDP Mersin milletvekili Rıdvan Turan’ın önergesinin gerekçe kısmında şu ifadeler yer aldı:
“Türkiye nüfusu, demografik anlamda hala genç nüfusa sahip olsa da yaşlı nüfusun toplam nüfustaki payı, her geçen yıl artmaktadır. Türkiye’de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2016 yılında 6 milyon 651 bin 503 iken son beş 5 yılda %24 artarak 2021 yılında 8 milyon 245 bin 124 kişiye ulaşmıştır. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2016’da %8,3 iken, 2021’de %9,7’ye çıkmıştır. Diğer taraftan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2021 yılında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında 810 bin kişinin emekliliğe hak kazanmasıyla toplam emekli sayısı, 13 milyon 644 bin 30 kişiye yükselmiştir.
Türkiye’de son yirmi yıldır neo-liberal politikaların uygulanmasıyla yaşlı ve emeklilerin yaşam kalitesi önemli ölçüde azalmıştır. AKP iktidarı, yaşlı ve emeklileri, ekonomik külfet ve politik oy deposu gibi iki sınırlı temel yaklaşıma göre ele aldıkları için politikalarının kapsamı da zamanla daraltılmıştır. AKP iktidarı, yaşlı ve emeklilerin elde ettiği sosyal hak kapsamını torba yasalarla adeta sosyal yardım seviyesine indirmiştir. Öyle ki AKP’nin, iktidar olduğu ilk iki yılda, en düşük emekli aylığı, 216 TL’ydi. Bu sayı aynı yıllardaki 163 TL olan asgari ücretin üzerindeydi. 2022 yılı için belirlenen en düşük emekli aylığı, her ne kadar 2 bin 500 TL’ye çıkarılmış olsa da 2022 yılında 4 bin 253 TL olarak belirlenen asgari ücretin neredeyse yarısı seviyesine inmiştir.
AKP iktidarının, yaşlı ve emeklilere yönelik düşük emekli ücret politikasının doğal sonucu olarak geçim sıkıntısı çeken emeklilerin sayısı her geçen yıl artmıştır. En düşük emekli aylık ücretinin 2 bin 500 TL olmasıyla bu ücret ile geçinmek zorunda kalanların sayısı, yaklaşık 2 milyon kişiye yükselmiştir. AKP iktidarı, yaşlı ve emeklilere yönelik uyguladığı düşük ücret politikalarına paralel olarak sosyal yardım politikalarını uygulayarak ihtiyaç sahibi olan yaşlı ve emeklileri devlet güvencesinden çıkartarak yardımlara bağlı duruma getirmiştir. AKP iktidarı, özellikle seçim dönemlerinde bu sosyal sınıfa yönelik yaptığı ayni ve nakdi yardımları artırarak seçimlerdeki oy tercihlerini önemli oranda etkilemiştir. Fakat Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz, yaşlı ve emeklileri açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşamasına neden olmuştur. 2021 aralık ayında yükseltilen emekli ve yaşlı aylık ücretleri iki ay gibi kısa bir süre geçmesine rağmen enflasyon rakamlarının altındaki seviyelere inmiştir.
Türkiye’deki yaşlı ve emeklilerin ekonomik, sağlık, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının sosyal yardım uygulamalarıyla karşılanması yerine kapsamlı sosyal politikalarla devlet güvencesine alınması için siyasal erk üzerine düşen sorumluğu yerine getirmelidir. Türkiye’de yaşlı ve emeklilerin asgari yaşam seviyesini yükseltmek için yasal düzenlemelerin çıkarılması, Türkiye’de yaşlı ve emeklilere verilen her türlü ücretin, yeni kur ve enflasyona bağlı olarak asgari ücret seviyesinin üzerine çıkarılması, tek başına yaşayan yaşlı ve emeklilerin sağlık, sosyal ve kültürel olarak yaşamsal bütün ihtiyaçlarının devlet güvencesine alınması, geçim sıkıntısı yaşayan yaşlı ve emeklilere uygulanacak politikalarda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması amacıyla meclis araştırma komisyonu kurulması elzemdir.”